Aanpak van ondermijning: Een balans van juridische en bestuurlijke instrumenten

In dit hoofdstuk wordt het thema ondermijning nader uitgewerkt om te illustreren hoe ook bij de aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit de strafrechtelijke sanctietoepassing niet meer exclusief is. Bestuursrechtelijke instrumenten blijken effectief bij de aanpak en recent heeft het Openbaar Ministerie zelfs haar toevlucht gezocht tot het civielrecht bij de aanpak van 1% motorclubs. Daarnaast beschikken met name gemeenten over een scala van interventiemogelijkheden om op sociaal en zorggebied preventief in actie te komen en kan de belastingdienst fiscale instrumenten inzetten bij de aanpak van criminaliteit en de afroming van crimineel verkregen vermogen. Na een analyse van het fenomeen ondermijning en de reikwijdte ervan, wordt ingezoomd op de reacties tegen ondermijning en de verschillende instrumenten. Geplet wordt voor een integrale aanpak, waarbij de gemeente als regievoerder optreedt. De bijdrage wordt afgesloten met een aantal concrete aanbevelingen voor de aanpak van ondermijning.