Bewust en bekwaam toetsen: Wat zouden lerarenopleiders moeten weten over toetsing?

Kwaliteit van toetsen staat prominent op de politieke en maatschappelijke agenda van het hoger onderwijs. In dit artikel wordt betoogd dat kwaliteit van toetsen in hoge mate wordt bepaald door de toetsbekwaamheid van opleiders en hun bewustzijn van het belang van goed toetsen. Tot op heden is onvoldoende helder welke kennis lerarenopleiders in huis moeten hebben om die kwaliteit te kunnen borgen. Het ontbreken van een nationale kennisbasis ’Toetsing voor lerarenopleiders’ vormt het uitgangspunt van ons onderzoek Bewust en bekwaam toetsen. In dit mede door SURF gefinancierd onderzoek hebben vier lerarenopleidingen hun krachten gebundeld om de kwaliteit van toetsbekwaamheid te versterken: het ILS van de HAN, FLOT van Fontys Hogescholen, de ULO van de VU en De Nieuwste PABO van de Hogeschool Zuyd. Een eerste belangrijke vraag in dit project is: Welke toetskennis is van belang voor lerarenopleiders? Om deze vraag te beantwoorden is een literatuurstudie uitgevoerd en zijn schriftelijke interviews afgenomen bij (inter)nationale toetsexperts. Resultaten laten zien dat er geen eenduidig beeld is over wat lerarenopleiders zouden moeten beheersen en dat reeds bestaande standaarden vaak abstract geformuleerd zijn. De kwaliteitspiramide voor eigentijds toetsen en beoordelen (Joosten-ten Brinke, 2011) is gebruikt voor een eerste aanscherping van leerdoelen over toetsing. In totaal zijn 57 leerdoelen benoemd en verdeeld over de vier niveaus van de piramide:8 leerdoelen op het niveau van toetsitems, 28 leerdoelen op het niveau van toetsen, 9 leerdoelen op het niveau van toetsprogramma's en 12 leerdoelen op het niveau van toetsbeleid. Verdere validering van de leerdoelen is nodig voordat instrumenten kunnen worden ontwikkeld waarmee lerarenopleiders zich kunnen professionaliseren. Het artikel sluit af met enkele aanbevelingen en een inkijk in het vervolg van het project.