De waanzin nabij: Verschuivende verantwoordelijkheden van familie in de geschiedenis van de Nederlandse psychiatrie

Hoe we aankijken tegen waanzin, is cultuurhistorisch bepaald. Elke periode kent zijn eigen opvattingen over wat waanzin is, hoe het wordt veroorzaakt, en hoe je ermee om moet gaan. Historici van de psychiatrie hebben dit al vaak beschreven, maar vooral vanuit het perspectief van de medische professionals. Sinds de jaren tachtig is er daarnaast steeds meer aandacht voor het perspectief van de degene die waanzin aan den lijve ondervindt, maar pas de laatste twintig jaar is dat aangevuld met het perspectief van diens naaste, meestal de familie. Dat laatste is onmisbaar, want de rol van de familie is een cruciaal element in de geschiedenis van de waanzin: familieleden dragen immers een groot deel van de gevolgen van psychische problemen en de verantwoordelijkheid voor de zorg, dus zonder hun perspectief is de geschiedschrijving niet compleet. De vraag die wij in onze bijdrage stellen is: hoe is deze rol van de familie historisch gezien beïnvloed door de veranderende cultuurhistorische ideeën over waanzin?