Professionele identiteit van docenten in het hbo: een kwalitatieve case studie

Het belang van een onderwijssysteem voor de welvaart, het welzijn en het burgerschap van een land staat door de eeuwen heen nauwelijks ter discussie (Boyd & King, 1977; Nussbaum, 1997; OECD, 2005). Globalisering, competitie tussen naties, technologische ontwikkeling en economische crises voeden nu meer dan ooit het debat over de structuur van het onderwijs- systeem, de gewenste opbrengsten en de waarde van de tot nog toe bereikte resultaten (Schwab, 2011; Scheerens, 2011; HBO-Raad, 2008, Inspectie HO, 2011a, 2011b; Onderwijsraad, 2011). Uit recente OECD-rapporten blijkt onder meer dat het gemiddelde opleidingsniveau van de Nederlandse beroepsbevolking elke generatie toeneemt (Herweijer, 2010; Vogels & Tur- kenburg, 2011; Schwab, 2011), maar dat er significante verschillen tussen subgroepen bestaan (Vogels & Turkenburg, 2011). Bovendien worden beperkingen voor verdere groei gesignaleerd (Herweijer, 2010). Een en ander leidt tot een stevig debat over de balans tussen kwantiteit en kwaliteit van afgestudeerden in zowel het voortgezet als het middelbaar beroeps onderwijs.Tegen deze achtergrond wordt ook de effectiviteit van het hoger onderwijs onder een vergroot- glas gelegd om de kritieke aspecten zoals toegankelijkheid, studiesucces, kosten-baten ratio en de kwaliteit van afgestudeerden te onderzoeken (OECD, 2005; OECD, 2011; Onderwijsraad, 2007 & 2011; Inspectie HO, 2011c). Daarbij wordt vooral gezocht naar de belangrijkste voorspel- lers en beïnvloeders van de onderwijsproductiviteit. Meta-analyses naar de factoren die van invloed zijn op onderwijsproductiviteit laten zien dat het de factor ‘docent’ is die in sterke mate bijdraagt aan de verklaring van resultaten van studenten (Fraser, Walberg, Welch & Hat- tie; 1987; Hattie, Biggs & Purdey, 1996; OECD, 2005; Kessels, 2012). “It’s what teachers know, do and care about which is very powerful in this learning equation” (Hattie, 2003: 2).