Stijl of geen stijl

Nee, dit stukje gaat niet over een website of over mode. Het gaat over een zeer logisch klinkend, maar onbewezen idee in onderwijskringen, namelijk dat er leerstijlen te onderscheiden zijn en dat er iets te winnen valt als je daar als docent rekening mee houdt. Wat is een leerstijl? Simpel gezegd: een persoonskenmerk dat te maken heeft met hoe je leert (of studeert). Het is, zogenaamd, jouw voorkeurmanier van leren met als onderliggend idee dat die keurmanier voor jou ook de beste is. Klinkt goed, toch? Maar als dit waar zou zijn, zou dit ook kunnen betekenen dat bijvoorbeeld jouw eetvoorkeuren (dus, als je op de meeste mensen lijkt, vet, zout en/of zoet) ook het meest gezond voor jou is. Dick Clark schreef al in 1989 over de ‘mathemathantische’ (letterlijk: het leren dodende) effecten van een leerstijlgebaseerde didactiek en liet zien dat die zeer destructief kan zijn. Hoe kom je erachter wat iemands leerstijl is? Omdat wij niet in de hersens van mensen kunnen kijken terwijl zij leren[BR: dat kunnen we tegenwoordig toch wel?], vragen we mensen zelf – al dan niet met vragenlijsten –hoe ze menen dat zij leren. Helaas blijkt zo’n ‘zelfrapport’ weinig betrouwbaar. Wetenschappelijk gezegd: er is geen correlatie tussen wat mensen zeggen dat zij doen en wat zij werkelijk doen (zie Busato c.s., 1995; Hamaker, 1999). Als wij echt in staat waren om zoiets te doen, waren proefwerken overbodig. Wij konden gewoon aan mensen vragen hoe goed zij ‘meenden’ te hebben geleerd en dan hen een cijfer daarvoor geven.