Samen aan de slag in leernetwerken: Systematische reflectie voor duurzame vernieuwing

In 2013 is Hogeschool Iselinge (pabo) gestart met netwerkleren als vernieuwende vorm van onderwijs. In de leernetwerken pakken deelnemers (opleiders en (aanstaande) leraren basisonderwijs) vragen en problemen op uit de onderwijspraktijk. De deelnemers doen er naast kennis en vaardigheden ervaring op met een nieuwe manier van professionaliseren. Na twee tot drie jaar ervaring zijn de leernetwerken in een fase beland waarin de deelnemers vertrouwd zijn met elkaar en hun werkwijze kunnen gaan verdiepen. Onderzoeksvragen waren: (1) Op welke manier wordt verandering zichtbaar in de onderwijspraktijk in deze fase? (2) Hoe kan verandering worden verduurzaamd door facilitering van reflectie? Verkenning van het gebruik en belang van reflectie in de leernetwerken en facilitering hiervan speelde een centrale rol in onderzoek naar de leernetwerken. Reflectie, met name systematische reflectie, is van belang voor verduurzaming van opbrengsten van netwerkleren en verandering in het onderwijs. Bij systematische reflectie wordt een op de situatie gerichte reflectie gevolgd door betekenisgerichte reflectie gericht op het begrijpen van onderliggende processen. De verkenning toont aan dat tijd investeren in coachende facilitering met behulp van modelleren, instructie en oefenen van vaardigheden van belang lijkt voor het verbeteren van de kwaliteit van systematische reflectie.