De Impulsklas geëvalueerd:

: Een kwantitatieve en kwalitatieve benadering van de effecten van de Impulsklas

Abstract

Om probleemgedrag te verbeteren en uitval van leerlingen te voorkomen maakt Samenwerkingsverband Kindkracht gebruik van Impulsklassen, gebaseerd op de Deense Family Class. De kracht van deze aanpak bestaat uit de versterking van de driehoek school-kind-ouders, een oplossingsgerichte aanpak, positieve gespreksvoering en het werken aan gedragsdoelen. Deze studie onderzoekt de effecten van de Impulsklas op de dynamische driehoek van leerling, ouders en leerkracht, op de gedragsdoelen, het welbevinden en de leerresultaten van de leerlingen. Het onderzoek resulteert in een advies voor het samenwerkingsverband met waardevolle aspecten van de Impulsklas, noodzakelijke verbeteringen en essentiële aanvullingen om de Impulsklas meer succesvol te maken. Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van Mixed Methods, type Explanatory Sequential Design. Hierbij wordt eerst kwantitatieve data verzameld en vervolgens kwalitatieve data, zodat de ervaringen en bevindingen van de participanten de kwantitatieve resultaten verder verklaren. Van de 28 impulsklasleerlingen participeren 26 kinderen in de leeftijd van 6 tot en met 11 jaar aan het onderzoek. Twee leerlingen nemen deel aan een individueel gesprek. Acht ouders participeren aan de Focusgroep Ouders, vier ouders vullen een evaluatieformulier in en één ouder wordt telefonisch bevraagd. Daarnaast nemen vier intern begeleiders (IB’ers) en twee groepsleerkrachten samen met de impulsklasbegeleiders deel aan de Focusgroep Onderwijsprofessionals. Met één IB’er vindt een individueel gesprek plaats. Aan de start van de Impulsklas en bij de eindevaluatie geven de leerlingen via de schaalvraag op een tienpuntsschaal aan op welke positie hun gedragsdoelen zich bevinden. Tevens beantwoorden zij de Vragenlijst Welbevinden (De Lee & De Volder, 2009). De groepsleerkrachten vullen de Leerling Leerkracht Relatie Vragenlijst (Koomen, Verschueren & Pianta, 2007) in. Om het effect op de leerprestaties te meten wordt gebruik gemaakt van de vaardigheidsscores van Cito Spelling en Cito Rekenen/Wiskunde (Cito, z.d.). Voor de focusgroepen, individuele gesprekken en de retroperspectiefgesprekken wordt gebruik gemaakt van speciaal hiervoor ontwikkelde gespreksleidraden. Tijdens de eindevaluatie evalueren de impulsklasbegeleiders samen met leerlingen, ouders, groepsleerkrachten en IB’ers de groei die de leerling heeft doorgemaakt. Tenslotte vullen ouders een evaluatieformulier in. Het onderzoek toont een significant effect aan van de Impulsklas op de ontwikkeling van de gedragsdoelen, rekenvaardigheden, vier dimensies van het welbevinden van de leerlingen en twee dimensies van de leerling-leerkrachtrelatie. Er is geen significant verband gevonden tussen de Impulsklas en de spellingvaardigheden, het academisch zelfconcept, de betrokkenheid bij het onderwijs en de nabijheid en afhankelijkheid van de leerling ten opzichte van de groepsleerkracht. De conclusie is dat de Impulsklas zorgdraagt voor het behalen van de gedragsdoelen en bijdraagt aan verbetering van de relatie tussen ouders, leerlingen en groepsleerkrachten. Deze relatie blijkt mede afhankelijk van persoonlijkheidskenmerken, het open staan voor veranderingen en de complexiteit van de problematiek. Aanbeveling is om de werkwijze en instrumenten van de Impulsklas nog meer te borgen in de reguliere klas en in te zetten op professionalisering van de groepsleerkrachten.

Date of Award	29 Jun 2020
Original language	Dutch
Supervisor	Steven Verjans (Supervisor) & A. Mol Lous (Supervisor)