De Invloed van de iSelf aanpak op Leerkrachtvaardigheden ter Bevordering van Zelfsturend Leren van Basisschoolleerlingen

Abstract

Achtergrond
Zelfsturend leren heeft een positief effect op het schoolsucces van leerlingen. De leerkracht is een cruciale factor om leerlingen vaardigheden voor zelfsturend leren aan te leren. De instructies en de manier waarop de leerkracht de leeromgeving inricht, bepalen grotendeels de mogelijkheden die leerlingen krijgen om zelfsturend leren te ervaren tijdens hun leerproces. Uit verschillende studies blijkt dat leerkrachten de meerwaarde van zelfsturend leren wel zien, maar niet goed weten hoe zij de benodigde vaardigheden kunnen aanleren. Expliciete instructie blijkt een sleutelelement. Sins, Van Dijk en Vrieling (2016) ontwikkelden de iSelf aanpak als een evidence-based training om leerkrachten te ondersteunen bij het aanleren en bevorderen van zelfsturend leren van hun leerlingen.

Doel
In dit onderzoek wordt de invloed van de iSelf aanpak op leerkrachtvaardigheden ter bevordering van zelfsturend leren van basisschoolleerlingen onderzocht, gericht op de rol van expliciete instructie en het creëren van een gunstige leeromgeving bij het aanleren van zelfsturend leren. Tevens ontstaat er meer inzicht in het doen van observatieonderzoek in de klaspraktijk met een observatie-instrument.

Deelnemers, Procedure, onderzoeksontwerp
De studie is uitgevoerd onder 50 basisschoolleerkrachten werkzaam op 16 traditionele vernieuwingsscholen in Nederland, die zich vrijwillig aangeboden hebben. Het betreft 5 mannen en 45 vrouwen, variërend in onderwijservaring van 1- 38 jaar (M= 14,98, SD= 10,05). Dit onderzoek betreft een quasi experimenteel kwantitatief ontwerp met voor- en nameting bij een experimentele en controleconditie met een doorlooptijd van 22 weken in de periode van november 2016 tot juli 2017. Daarbij werden twee observaties uitgevoerd door twee observanten. De iSelf aanpak is na de voormeting alleen aangeboden aan de leerkrachten in de experimentele conditie.

Meetinstrumenten
Voor de metingen is gebruik gemaakt van een vertaalde versie van het gestructureerde observatie-instrument Assessing how Teachers Enhance Self-regulated learning (ATES) van Dignath, Büttner en Veenman (2008). Het expliciet of impliciet instrueren van strategieën en creëren van omgevingskenmerken zoals coöperatie, constructivisme, zelfsturing en transfer, worden kwantitatief gemeten. Data-analyse is uitgevoerd met behulp van ANCOVA om te bepalen waarop condities significant verschillen bij de nameting. Scores op de voormeting zijn als covariaat meegenomen, om te corrigeren voor verschillen tussen leerkrachten in de verschillende onderzoek condities.

Resultaten
Resultaten tonen aan dat expliciete instructie in beide condities relatief weinig voorkomt (19,6 %, n=469). Na deelname aan iSelf verschilt de experimentele groep (M= 4.43, SD =1.65) niet significant van de controle groep (M= 2.68, SD= 2.00) met betrekking tot het aantal expliciete instructies (F (1,30) = 1,88, p= .18). Bij het aspect ‘Transfer’ van een stimulerende leeromgeving verschilt de experimentele groep significant van de controle groep (F(1,30) =7 .777, p= .009).

Conclusie
De iSelf aanpak heeft geen significante verschillen gegenereerd op de expliciete instructievaardigheden van leerkrachten, maar wel voor ‘Transfer’ bij het creëren van een stimulerende omgeving voor zelfsturend leren. Een langere implementatiefase en begeleiding van de coaches zou kunnen leiden tot betere resultaten van de iSelf aanpak. Het professionaliseren van leerkrachten op het gebied van expliciete instructie van zelfsturend leren strategieën en een stimulerende leeromgeving is niet eenvoudig en vergt de nodige tijd en inspanningen.

Date of Award	12 Jun 2018
Original language	Dutch
Supervisor	Emmy Vrieling - Teunter (Supervisor) & Patrick Sins (Supervisor)