De Invloed van een Werkgeheugen- en Metacognitie Interventie op de Rekenvaardigheden en de Samenhang met Geslacht bij Basisschoolkinderen in Groep 4.

Abstract

Om goed te kunnen rekenen zijn veel vaardigheden nodig, zoals executieve functies (EF) en metacognitie (MC). Zowel werkgeheugen (WM, een EF) als MC-monitoring spelen een rol bij goede rekenvaardigheden. De invloed van beide concepten op de rekenvaardigheden is separaat onderzocht, echter, een onderzoek waarin de effecten van een WM-interventie en een interventie MC-monitoring met elkaar zijn vergeleken, is niet voorhanden. Onderzoek geeft aan dat beide te trainen zijn (e.g. Desoete, Roeyers & De Clercq, 2003; Passolunghi & Costa, 2016). Welke interventie het meeste effect heeft op de rekenvaardigheden, het WM en de MC is onbekend. Tevens wordt meer inzicht verkregen in de samenhang van de effecten van beide interventies met geslacht op de rekenvaardigheden, het WM en de MC. Het eerste doel van dit onderzoek was na te gaan welke effecten een WM- en MC-interventie hebben op de rekenvaardigheden, WM en MC. Het tweede doel was te onderzoeken welke interventie, een WM-interventie of een MC-interventie, het grootste effect heeft op de rekenvaardigheden, het WM en de MC. Een derde doel was de samenhang tussen de effecten van beide interventies op de rekenvaardigheden, het WM en de MC met geslacht te onderzoeken. In dit kwantitatieve quasi-experimenteel onderzoek met een voor- en nameting werden interventiegroepen (WM en MC) met elkaar en met een controlegroep vergeleken. In dit onderzoek participeerden 106 kinderen, 57 jongens en 49 meisjes, uit groep vier van reguliere basisscholen in het zuidoosten van het land. De effecten van de WM-interventie en MC-interventie op de rekenvaardigheden, WM en MC en de samenhang tussen de effecten op de rekenvaardigheden, WM en MC met geslacht werden onderzocht met vier repeated measures ANOVA’s drieweg variantieanalyses (Creswell, 2014). Middels ANOVA’s werd onderzocht welke interventie (WM of MC) het grootste effect had op de rekenvaardigheden, WM en MC. De rekenvaardigheden werden bepaald door de gevalideerde Cito-LOVS rekenen/ wiskundetoets 3.0 en een gevalideerde rekenvaardigheden tempotoets (Van der Wurff, Meijs, Resch, Hurks & de Groot, 2020). Om het verbaal WM te bepalen, werd de Digit Span, voorwaarts en achterwaarts digitaal afgenomen via ‘Inquisit Lab’ van Millisecond (2017). De MC werd gemeten door middel van de het onderdeel monitoring van de Measurement of Young Pupils Metacognitive Abilities in Mathematics (Panaoura & Philippou, 2003). Een WM-interventie leidde tot meer verbetering van de algemene rekenvaardigheden en de MC-interventie leidde tot meer verbetering van het automatiseren. Een WM-interventie leidde tot meer verbetering van de algemene rekenvaardigheden dan een MC-interventie. Er waren geen verschillen in de samenhang van de effecten van de interventies tussen jongens en meisjes. Jongens scoorden en verbeterden zich meer op de algemene rekenvaardigheden dan meisjes terwijl meisjes beter zijn in MC-monitoring dan jongens. Beide interventies, het spelen van werkgeheugenspellen en de MC-monitoringvragen, zijn eenvoudig in te passen in het dagelijkse onderwijs. Welke interventie wordt ingezet, hangt af van welke vaardigheid getraind moet worden: algemene rekenvaardigheden of automatiseren. Bij vervolgonderzoek wordt aangeraden om de interventies vooraf te demonstreren bij de leraren. Daarnaast is meer onderzoek naar de samenhang van een MC-interventie, algemene rekenvaardigheden en automatiseren nodig.

Date of Award	30 Aug 2020
Original language	Dutch
Supervisor	Céleste Meijs (Supervisor)