De Relatie tussen de Duur van Matige tot en met Intensieve Fysieke Activiteit (MVPA) en het Episodisch Geheugen bij Ouderen met een Mobiliteitsbeperking.

Abstract

Achtergrond: Door veroudering neemt het functioneren van het episodisch geheugen af. Het episodisch geheugen speelt een belangrijke rol bij het coderen, onthouden en het terughalen van informatie, cruciaal bij het zelfstandig kunnen uitvoeren van alledaagse taken. Verschillende onderzoeken bij gezonde ouderen, hebben aangetoond dat fysieke activiteit een positief effect heeft op het functioneren van het episodisch geheugen. Er is tot op heden maar één studie bekend naar de relatie tussen fysieke activiteit en het functioneren van het geheugen bij ouderen met een mobiliteitsbeperking. Aangezien het aantal ouderen in Nederland stijgt en als gevolg hiervan ook het aantal ouderen met chronische ziekten met mobiliteitsproblemen toeneemt, is meer kennis gewenst over de relatie tussen fysieke activiteit en geheugen bij deze doelgroep. Het doel van dit onderzoek was meer inzicht te krijgen in de relatie tussen de duur van matig tot en met intensieve fysieke activiteit (MVPA) en het functioneren van het episodisch geheugen bij ouderen met een mobiliteitsbeperking. Onderzoeksontwerp, deelnemers en procedure: Deze studie had een cross-sectioneel ontwerp en gebruikte hiervoor de base-line data van 550 deelnemers van de nog lopende interventiestudie ‘Actief Plus & het effect op cognitie bij ouderen met een mobiliteitsbeperking’. Ouderen van 65 jaar en ouder zijn geworven in de provincie Limburg en gemeente De Bilt. De deelnemers wonen zelfstandig en hebben een chronische aandoening die de mobiliteit bemoeilijkt, zoals chronische rugklachten en hart- en vaatziekten. Om het beweeggedrag te meten, werd de deelnemer verzocht de accelerometer een week lang te dragen. Aan het eind van de eerste week werd de deelnemer door de testafnemer thuis bezocht en werd de geheugentest visueel afgenomen met behulp van de iPad. Meetinstrumenten: MVPA als onafhankelijke variabele is gemeten met de ActiGraph GT3X-BT accelerometer. Per deelnemer werden de counts per minuut (CMP), per dag (minimaal 10 uur draagtijd) en per zeven draagdagen geteld boven het afkappunt van matig intensief bewegen ( > 2691 CPM). Het functioneren van het episodisch geheugen is gemeten met behulp van de 15 woordenleer- test (Kalverboer en Deelman), een afgeleide versie van de Rey’s Verbal Learning Test. Daarbij zijn de totale som van de directe recalls, de uitgestelde recall en de Delta score (score van trial 5 min de score van trial 1) de uitkomstmaten. Resultaten: Hiërarchische regressieanalyses hebben aangetoond dat MVPA, na correctie voor geslacht, leeftijd en opleiding, een zwakke positieve relatie vertoont met de totale som van vijf directe recall trials (R2 Change = .008, p = .018) en de uitgestelde recall (R2 Change = .011, p = .008). Er is geen associatie gevonden tussen MVPA en de Delta score. Conclusie: Dit onderzoek lijkt uit te wijzen dat de duur van matig-intensieve fysieke activiteit geassocieerd is met een beter functioneren van het episodisch geheugen bij ouderen met een mobiliteitsbeperking. Dit kan bijdragen aan het zo lang mogelijk zelfstandig functioneren en het welbevinden van deze ouderen.

Date of Award	25 Mar 2020
Original language	Dutch
Supervisor	Esmee Volders (Supervisor) & Jérôme Gijselaers (Supervisor)