De Relatie tussen Dominante Doeloriëntaties en Vertrekintentie bij Leraren en de Mediërende Rol van Job Crafting en Persoonlijk Carrièremanagement.

Abstract

De uitstroom van beginnende leraren en zij-instromers is al jaren een punt van aandacht in onder-wijsland (Stamet & Scheeren, 2010). Vooral in het voortgezet onderwijs is de vertrekintentie van leraren het grootst in vergelijking met andere onderwijstypen (Wester, Koeckhoven, Van der Ploeg & Van de Pol, 2018). Uit eerder onderzoek bleek dat de doeloriëntatie van werknemers van invloed kan zijn op de vertrekintentie, maar dat deze relatie gemedieerd werd door de leercultuur in een or-ganisatie en de betrokkenheid bij de organisatie (Joo & Park, 2010). Hoewel in het onderzoek van Joo en Park verschillende doeloriëntaties werden onderzocht, werden niet de vier verschillende doel-oriëntaties onderzocht die tegenwoordig worden gehanteerd in de wetenschappelijke literatuur (o.a. Elliot & McGregor, 2001). In dit onderzoek werd daarom gebruik gemaakt van het theoretisch model van dominante doeloriëntaties van Van Yperen en Orehek (2013). De focus van dit onderzoek lag daarom op de relatie van deze vier doeloriëntaties en de vertrekintentie bij leraren in het voortgezet onderwijs, waarbij werd nagegaan in welke mate deze relatie gemedieerd werd door zelf geïnitieerde carrière-activiteiten. Dit zijn activiteiten die leraren kunnen ondernemen op het gebied van job craf-ting en persoonlijk carrièremanagement, bijvoorbeeld het ontwikkelen van competenties of het vra-gen om advies over de loopbaan. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat de relatie tussen dominante doeloriëntaties en ver-trekintenties slechts minimaal wordt gemedieerd door carrière-activiteiten. Alleen leraren met een dominante leerstreefdoeloriëntatie, welke meer dan de helft dan de onderzoeksgroep bezat, verlaten het onderwijs minder snel doordat zij sociale werkhulpbronnen inschakelen om hun taken en werk-zaamheden te optimaliseren en meer afstemming te zoeken bij hun eigen wensen en behoeften. Het totale effect was beperkt waardoor dominante doeloriëntaties en carrière-activiteiten slechts geringe voorspellers zijn in de afweging van leraren om in het onderwijs te blijven of het te verlaten. Met dit onderzoek werd gepoogd bij te dragen aan de kennisontwikkeling op het gebied van ver-trekintenties, doeloriëntaties en de rol van carrière-activiteiten voor leraren in het voortgezet onder-wijs. De opbrengsten van het onderzoek hebben geleid tot een beter begrip over factoren die wel en niet van invloed zijn op de intentie om in het onderwijs te blijven of het te verlaten.

Date of Award	28 Feb 2019
Original language	Dutch
Supervisor	Marjan Vermeulen (Supervisor) & P. Runhaar (Supervisor)