De restitutie van roofkunst uit de Tweede Wereldoorlog: De Belgische Dienst voor Economische Recuperatie (1944-1968)

Translated title of the thesis: The restitution of art looted during the Second World War: The Belgian Service of Economic Recuperation (1944-1968)
  • L.L.M. de Buysser

    Student thesis: Master's Thesis

    Abstract

    In deze masterscriptie wordt de theorie en de praktijk van het Belgisch beleid voor de recuperatie en restitutie van cultuurgoederen die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden geroofd en verhandeld, onderzocht. Dit is gebeurd aan de hand van een kritische lezing van reeds bestaande, zij het schaarse literatuur over dit onderwerp, gepaard met een analyse van het overgeleverde archiefmateriaal van de overheidsdienst die verantwoordelijk was voor de recuperatie en restitutie van geroofde kunstvoorwerpen na afloop van de Tweede Wereldoorlog: de Dienst voor Economische Recuperatie. Op basis van deze twee soorten bronnen wordt het beleid zoals het door deze dienst werd ontwikkeld, in een bredere historische context geplaatst, meer bepaald die van de Wederopbouwperiode. Hierbij is met name aandacht gegeven aan verschillende politieke en economische factoren die het Belgisch recuperatie- en restitutiebeleid hebben vormgegeven, en aan de onderliggende opvattingen omtrent de teruggave van onteigende kunstvoorwerpen die toen heersten. Concluderend kan gesteld worden dat met name vier leidende principes bepalend zijn geweest in de ontwikkeling en de praktijk van het kunstrecuperatie- en kunstrestitutiebeleid van de Dienst voor Economische Recuperatie: ten eerste de classificatie van kunstwerken aan de hand van hun monetaire en patriottische waarde, ten tweede een algemeen gebrek aan erkenning voor de joden als belangrijkste slachtoffergroep, ten derde een afhankelijkheid van een met name voor België nefast gesimplificeerd geallieerde restitutiebeleid, en ten slotte, een ongerechtvaardigd geloof binnen de Dienst voor Economische Recuperatie in het principe van ‘restitution par équivalence’, waarbij voor België verloren gegaan kunstvoorwerpen zouden moeten worden vervangen door kunstwerken uit het Duitse kunstpatrimonium.
    Date of Award27 Mar 2024
    Original languageDutch
    SupervisorGregor Langfeld (Supervisor) & Caroline Drieënhuizen (Examiner)

    Keywords

    • kunstroof
    • Tweede Wereldoorlog
    • Dienst voor Economische Recuperatie
    • restitutiepolitiek voor cultuurgoederen

    Master's Degree

    • Master Kunst en Cultuurwetenschappen

    Cite this

    '