De schutter beschermd; een onderzoek naar de beschermende werking van het nemo tenetur beginsel tijdens strafzaken tegen militairen na een huishoudelijk onderzoek en tegen politieambtenaren na de verplichte melding na geweldgebruik

Abstract

Bij het Ministerie van Defensie worden regelmatig door of namens commandanten zo-genaamde huishoudelijke onderzoeken uitgevoerd. Een dergelijk (intern) onderzoek dient om een commandant inzicht te geven in de omstandigheden van een incident of bijzonder voorval zoals bijvoorbeeld een ongeval of vermeend laakbaar gedrag. Als onderdeel van een dergelijk huishoudelijk onderzoek kunnen bij het incident betrokken militairen worden gehoord. Naar aanleiding van de uitkomsten van het huishoudelijk onderzoek (veelal schriftelijk gerapporteerd aan de commandant) kan de commandant bijvoorbeeld besluiten één of meer militairen een tuchtrechtelijke sanctie op te leggen. Ook is het mogelijk dat de commandant na kennis te hebben genomen van de uit-komsten van het huishoudelijk onderzoek (of zelfs al tijdens het onderzoek) besluit aangifte te doen bij de Koninklijke Marechaussee ter zake van een strafbaar feit. 1 Hierbij kan het gebeuren dat een militair die een verklaring heeft afgelegd in het kader van dat huishoudelijk onderzoek, vervolgens tijdens het strafrechtelijk onderzoek als verdachte wordt aangemerkt. Indien een dergelijke situatie zich voordoet kan men verschillende juridische vragen stellen zoals: a. mag de commandant de uitkomsten van het huishoudelijk onderzoek zonder enige restrictie ter beschikking stellen van de Koninklijke Marechaussee dan wel het Openbaar Ministerie teneinde gebruikt te worden tijdens het strafrechte-lijk onderzoek ? b. is bij de beantwoording van de hiervoor gestelde vraag van belang of de mili-tairen die gehoord zijn in het kader van een huishoudelijk onderzoek bij aan-vang van het horen is meegedeeld dat zij niet verplicht zijn tot antwoorden (cautie) ? c. zou het gebruiken van verklaringen afgelegd in het kader van een huishoudelijk onderzoek tijdens het strafrechtelijk onderzoek strijdigheid kunnen opleveren met het beginsel dat iemand niet gehouden is mee te werken aan zijn eigen veroordeling (nemo tenetur) ?

Date of Award	10 Jun 2008
Original language	Dutch