Een verplichte tegenprestatie?

Een onderzoek naar de beleidsruimte voor gemeenten bij de toepassing van de tegenprestatie

Abstract

Zijn gemeenten op grond van de Participatiewet verplicht om aan bijstandsgerechtigden een verplichte tegenprestatie op te leggen en past deze verplichting bij het uitgangspunt van lokale autonomie? In het Europees Handvest inzake lokale autonomie heeft Nederland afgesproken dat de lokale overheden in hoge mate autonoom moeten zijn. De meeste taken van gemeenten worden echter niet in autonomie, maar in medebewind uitgevoerd. Dat geldt ook voor de Participatiewet. Het Rijk kan aan gemeenten opleggen binnen welke kaders zij deze taken dienen uit te voeren. Zijn deze kaders voor wat betreft de tegenprestatie helder gesteld? De Participatiewet stelt dat de raad een verordening moet vaststellen over de tegenprestatie. Het college legt binnen de kaders van de verordening een tegenprestatie op. Nergens in de wet staat echter dat de verordening moet bepalen dat de tegenprestatie verplicht is. Meerdere gemeenten kiezen dan ook voor geen of een vrijwillige tegenprestatie. De Participatiewet bevat geen uitdrukkelijke verplichting, terwijl dit wel noodzakelijk is voor medebewind. Tot op de dag van vandaag (juli 2017) leidt dit tot onduidelijkheid tussen Rijk en gemeenten. De wetgever zou een heldere norm moeten opnemen in de Participatiewet. Zo lang dat niet gebeurt biedt de huidige Participatiewet gemeenten de beleidsruimte om een tegenprestatie al dan niet verplicht op te leggen.

Date of Award	15 Jul 2017
Original language	Dutch
Supervisor	Jeannette Hubbeling (Supervisor) & Irawan Sewandono (Examiner)