Het Effect van Hulpmiddelen bij Sensorische Prikkelverwerking op Schoolprestaties in het Praktijkonderwijs.

Abstract

Sensorische prikkelverwerking(SP) is de verwerking van binnenkomende prikkels. Binnen SP worden vier patronen onderscheiden, namelijk: gebrekkige registratie (prikkels niet opmerken), prikkel zoekend, gevoeligheid voor prikkels en prikkel vermijdend. De laatste jaren zijn verschillende hulpmiddelen ontwikkeld die helpen de prikkelverwerking te verbeteren, met als doel om de schoolprestaties te verbeteren. Aangezien deze hulpmiddelen mogelijk non invasieve manieren zijn om schoolprestaties te kunnen verbeteren zou het een uitkomst bieden voor kinderen met SP-problemen. Echter, er zijn weinig tot geen wetenschappelijke onderzoeken gedaan waarin het effect van deze hulpmiddelen valide onderzocht is. Het huidige onderzoek geeft daar antwoord door in het praktijkonderwijs middels een within-subject design het effect op de schoolprestatie van drie verschillende hulpmiddelen (in drie condities) te onderzoeken, namelijk de tangle, de geluiddempende hoofdtelefoon en een koptelefoon met zelfgekozen muziek, waarbij in de controleconditie geen hulpmiddel gebruikt wordt. De schoolprestaties worden gemeten met begrijpend lezen- en rekentesten, en de prestaties worden tussen de verschillende condities vergeleken. De sensorische prikkelverwerking van de leerlingen wordt in kaart gebracht door middel van de Adolescent Adult Sensory Profile (AASP), die aangeeft hoe de prikkelverwerking van een kind is per prikkelverwerkingspatroon. Daarnaast hebben de leerlingen aangegeven wat zij het beste vonden werken. Het experiment is uitgevoerd bij 60 leerlingen in het praktijkonderwijs met een leeftijd tussen de 12 en 16 jaar.
Gesteld kan worden dat het gebruik van de geluiddempende hoofdtelefoon bij zowel rekenen als begrijpend lezen zorgt voor een betere prestatie dan het gebruik van geen hulpmiddel. Bij rekenen zorgt ook het luisteren naar muziek voor een beter resultaat ten opzichte van geen hulpmiddel. De tangle heeft weinig effect laten zien, maar bij het SP-patroon GR is er een verschil tussen de leerlingen in de categorieën. De tangle laat bij begrijpend lezen een positief effect zien, waarbij leerlingen in de categorie minder dan de meeste mensen, beter presteren door het gebruik van de tangle dan de leerlingen uit de categorie gelijk als de meeste mensen. Een correctie van de sensorische prikkelverwerking zorgt voor een ander resultaat, dit is mogelijk te verklaren door de verschillen tussen de neurologische prikkeldrempel en de prikkelregulatie bij de SP-patronen, waarbij bij ieder patroon op een andere manier op prikkels gereageerd wordt en een ander hulpmiddel kan zorgen voor een positief effect op de prestaties. Ongeacht de SP heeft het gebruik van hulpmiddelen effect op de schoolprestatie. Echter, de sensorische prikkelverwerking hangt mogelijk niet samen met de
4
schoolprestatie. Dit is positief voor de leerlingen met een afwijkende SP, de problemen hangen dus niet samen met slechtere prestaties in het algemeen.
In vervolgonderzoek met meer participanten en in andere populaties kunnen er mogelijk meer effecten worden aangetoond.

Date of Award	6 Jul 2018
Original language	Dutch
Supervisor	Céleste Meijs (Supervisor) & Jérôme Gijselaers (Examiner)