Het Effect van Samenwerkend Schrijven op Tekstkwaliteit en Schrijfmotivatie in de Onderbouw Voortgezet Onderwijs.

Translated title of the thesis: The Effect of Peer-Assisted Writing on Text Quality and Writing Motivation in Lower Secondary Education.
  • Kitty Verburg-Hibbel

Student thesis: Master's Thesis

Abstract

In het Nederlandse onderwijs, van primair tot in het hoger onderwijs, maakt men zich zorgen over de schrijfvaardigheid van leerlingen dat onder het gewenste niveau ligt. Om het onderwijs succesvol te kunnen doorlopen en goed te kunnen functioneren in de huidige maatschappij, is het belangrijk om goed te kunnen schrijven. Leren schrijven echter is complex doordat er tijdens het schrijven meerdere complexe cognitieve activiteiten tegelijkertijd plaatsvinden. Belangrijk is leerlingen inzicht te verschaffen in het schrijfproces, ze schrijfstrategieën aan te leren en te ondersteunen bij het reviseren van hun teksten. Een van de manieren om de schrijfvaardigheid te vergroten, is leerlingen te laten samenwerken tijdens het schrijfproces. Bij samenwerkend schrijven, peer-assisted writing, werken leerlingen tijdens één of meerdere schrijffases samen en geven ze elkaar feedback.
Doel van dit huidige onderzoek was vast te stellen wat het effect was van peer-assisted writing op de kwaliteit van schrijfproducten en de schrijfmotivatie van havo- en vwo-leerlingen uit het tweede leerjaar van het voortgezet onderwijs.
Aan het repeated measures experiment namen 67 leerlingen deel. Twee groepen startten in de experimentele conditie en twee in de controleconditie, na vier weken werd er gewisseld. Tijdens de lessen Nederlands maakten alle leerlingen een viertal schrijftaken, bestaande uit voorbereidende (schrijf)opdrachten uit de methode Talent. Er werd geoefend met verschillende tekstvormen van informatieve en betogende teksten. In de controleconditie werken de leerlingen individueel en in de experimentele conditie werd samengewerkt met peers.
De gegevens met betrekking tot tekstkwaliteit en schrijfmotivatie zijn middels een voor-, tussen- en nameting verkregen. Tekstkwaliteit is gemeten met het beoordelingsmodel voor schrijfvaardigheid van Ekens en Meestringa (2013). Voor het meten van de schrijfmotivatie is gebruik gemaakt van de Nederlandse vertaling van de gevalideerde intrinsieke motivatie vragenlijst (IMI) van Deci en Ryan (Peeters, 2015).
Uit de resultaten van dit onderzoek kwam naar voren dat leerlingen zowel individueel als door samenwerking met peers leerden, de kwaliteit van hun teksten door oefenen verbeterde, maar peer-assisted writing geen significant effect had op tekstkwaliteit. Wel bleek er een significant verschil te zijn tussen de condities en was er sprake van een interactie-effect tussen de conditie en volgorde:
leerlingen die eerst alleen werkten en vervolgens samenwerkten, scoorden relatief hoger op tekstkwaliteit. Er werd geen significant effect vastgesteld op de schrijfmotivatie van leerlingen, bij drie groepen is de schrijfmotivatie afgenomen, bij een groep was een lichte stijging zichtbaar. Ondanks dat ook de volgorde geen significant verschil liet zien, nam de schrijfmotivatie bij de leerlingen die startten met alleen werken het meeste af.
Dit onderzoek kan helaas niet de positieve effecten op tekstkwaliteit uit eerdere onderzoeken waarbij leerlingen samenwerkten bevestigen. Ondanks dat peer-assisted writing geen toename van motivatie liet zien, spraken veel leerlingen wel hun voorkeur uit voor het samenwerken. Deze bevinding maakt het de moeite waard te onderzoeken welke samenwerkingsvorm wel significant bijdraagt aan betere schrijfproducten. Beperkingen van het onderzoek en suggesties voor vervolgonderzoek en de onderwijspraktijk worden gerapporteerd.

Date of Award6 Feb 2021
Original languageDutch
SupervisorOlga Firssova (Supervisor)

Keywords

  • schrijfonderwijs
  • voortgezet onderwijs
  • peer-assisted writing
  • peerfeedback
  • schrijfmotivatie

Master's Degree

  • Master Onderwijswetenschappen

Cite this

'