Het Onterechte Imago van het Vmbo:

: Een Onderzoek Naar Motivatieontwikkeling van Vmbo- en Havoleerlingen

Abstract

Onderzoek bevestigt dat de motivatie van leerlingen afneemt tijdens het voortgezet onderwijs, wat nadelige gevolgen kan hebben voor hun betrokkenheid, welzijn, doorzettingsvermogen en schoolprestaties. Hoewel Nederlandse media melden dat verminderde motivatie vooral een probleem is onder leerlingen van het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo), blijkt dat leerlingen in het hoger algemeen voortgezet onderwijs (havo) eveneens worstelen met motivatieproblemen. Daarom beoogt dit onderzoek de motivatieontwikkeling van deze leerlingen te onderzoeken en inzicht te verschaffen in mogelijke oorzaken van motivatieproblemen en motivatieveranderingen, bekeken vanuit het perspectief van leerlingen. De onderzoeksvraag die hierbij centraal staat, luidt: “Hoe kijken vmbo- en havoleerlingen terug op hun motivatie gedurende hun schoolloopbaan en welke kritische factoren hebben invloed gehad op hun motivatie voor school?” Om deze vraag te beantwoorden, is een kwalitatief onderzoeksdesign toegepast, waarbij de storyline-methode is gecombineerd met focusgroep-interviews. Uit de analyse van storylines (N = 34) bleek dat zowel vmbo- als havoleerlingen voornamelijk regressieve storylines tekenden. Vmbo’ers visualiseerden echter minder vaak een dalende en vaker een stijgende motivatieontwikkeling dan havisten. De focusgroepstudie (N = 28) onthulde dat de motivatie van vmbo- en havoleerlingen veelal door dezelfde kritische factoren werd beïnvloed: onderwijssysteem, corona, sociale contacten en persoonlijke omstandigheden. Bovendien beïnvloedde het bevredigen van psychologische basisbehoeften motivatie positief, terwijl frustratie van basisbehoeften het tegenovergestelde bewerkstelligde. Gebaseerd op deze bevindingen kunnen gerichte interventies worden ontwikkeld om de afname in motivatie bij vmbo- en havoleerlingen te beteugelen. Tot slot bieden deze onderzoeksuitkomsten een krachtig tegenwicht tegen de negatieve beeldvorming rondom vmbo-leerlingen.

Date of Award	3 Jun 2024
Original language	Dutch
Awarding Institution	Faculty of Educational Sciences
Supervisor	Lisette Wijnia (Supervisor)