Hoe Ervaren Studenten in de Opleiding Pedagogisch Medewerker en Onderwijsassistent Studieloopbaangesprekken?

Abstract

Studenten uit het Nederlandse middelbaar beroepsonderwijs (MBO) voeren loopbaangesprekken met hun begeleiders om zelfgestuurd te leren een beroepsidentiteit te ontwikkelen. Onderzoek naar loopbaangesprekken geeft een consistent beeld.
Docenten vinden het moeilijk om interactieve begeleidingsgesprekken te voeren. Daarnaast zijn er bepaalde docentenprofielen die internationaal herkenbaar zijn. Een belangrijke beperking van bestaand onderzoek is dat er overheen opleidingsdomeinen onderzoek wordt gedaan en niet binnen een specifiek opleidingsdomein. Ook is er weinig bekend over hoe studenten uit verschillende jaargroepen de begeleiding percipiëren. Het gevolg is dat we niet weten of bestaande bevindingen ook gelden voor een specifiek opleidingsdomein bij verschillende jaargroepen.
Dit onderzoek heeft tot doel inzicht te verkrijgen in hoe de studenten uit een bepaald opleidingsdomein en een bepaalde jaargroep de studieloopbaangesprekken ervaren, de relatie met de studentcoach percipiëren en na te gaan of docentenprofielen uit eerder onderzoek terug te vinden zijn in het domein pedagogisch medewerker en onderwijsassistent. Zo wordt nagegaan hoe het professionaliseringstraject van de studentcoaches ingevuld kan worden.
Het onderzoek werd uitgevoerd op een MBO onderwijsinstelling in het zuiden van Nederland aan de hand van een survey design met convenience sampling. De 292 deelnemers komen uit de opleidingen pedagogisch medewerker en onderwijsassistent uit verschillende jaargroepen, volgen een beroepsopleidende leerweg en nemen deel aan studieloopbaangesprekken doorheen hun opleiding.
De vragenlijst werd samengesteld op basis van in eerder onderzoek gebruikte vragenlijsten. De vragen over de inhoud van het studieloopbaangesprek zijn opgedeeld in de deelschalen ‘studievoortgang’, ‘zelf- en toekomstbeeld’ en ‘werk- en loopbaanactie’. De vragen met betrekking tot de activiteiten zijn onderverdeeld in vragen betreffende de activiteiten, een vraag die peilt naar de aanzet tot actieve deelname uit het MERID-model en de deelschalen ‘helpend’, ‘onderzoeken en actief-makend’. De vragen betreffende de interpersoonlijke percepties van het gedrag van de docenten, is de verkorte vragenlijst interpersoonlijk leraarsgedrag. Alle vragen zijn beantwoord op een 5-punts Likertschaal met antwoordopties van ‘nooit’ tot ‘altijd’.
De analyses, ANOVA en clusteranalyse, wijzen aan dat de studentcoach meer aandacht besteedt aan studieresultaten dan aan het zelf- en toekomstbeeld en meer helpend overkomt dan informerend en activerend. Het gedrag van de studentcoach wordt gepercipieerd als zelfzeker maar niet streng. Binnen de jaargroepen zijn er verschillen tussen studenten in hoe de studentcoaches worden ervaren tijdens studieloopbaanbegeleiding. Dit wat betreft inhoud, aanzetten tot actieve deelname als relatie met de studentcoach. Tussen de jaargroepen worden geen significante verschillen in perceptie van de inhoud, actieve deelname en relatie gevonden. Dit komt overeen met eerder onderzoek.
Er worden drie docentenprofielen onderscheiden. Profiel 1 zijn studentcoaches met een hoge gemiddelde waardering balancerend tussen een directieve en een niet directieve coachingstijl. Profiel 2 zijn studentcoaches met een gemiddelde waardering die door de studenten als zelfzeker maar niet streng worden ervaren. Profiel 3 zijn studentcoaches met een gemiddelde waardering die door de student als weinig inzettend op het zelf- en toekomstbeeld zijn ervaren. Profiel 1 correspondeert met bevindingen uit eerder uitgevoerd opleidingsdomein overstijgend onderzoek. Profiel 2 en profiel 3 niet. De verschillende profielen kunnen ervaringsdeskundigen handvatten bieden om coachingsgesprekken te voeren en aanknopingspunten bieden voor het inrichten van professionalisering

Date of Award	3 Dec 2020
Original language	Dutch
Supervisor	Migchiel van Diggelen (Supervisor)