Innovatie en leerkrachtexpertise in het speciaal onderwijs Onderzoek naar de relatie tussen het verkennen van mogelijkheden en genereren van ideeën met zelfgestuurde leerexpertise en domeinspecifieke expertise.

Abstract

Voor scholen en leerkrachten is het van belang om te innoveren. Voor leerkrachten betekent dit bijblijven in de continue veranderingen, creatief kunnen omgaan met problemen waar in de praktijk tegenaan gelopen wordt en nieuwe mogelijkheden verkennen. Dit vraagt om innovatief werkgedrag en om dat in te zetten heeft de leerkracht een zekere mate van zelfgestuurde leerexpertise en domeinspecifieke expertise nodig. Dit geldt in het bijzonder voor de leerkracht in het speciaal onderwijs, waar nog meer van de expertise wordt gevraagd dan in het regulier onderwijs. Verondersteld werd dat er een relatie is tussen zelfgestuurde leerexpertise en innovatief werkgedrag en tussen domeinspecifieke expertise en innovatief werkgedrag. Gezien aan de ene kant domeinspecifieke expertise belangrijk is voor het bevorderen van individuele creativiteit en innovatief werkgedrag en aan de andere kant een zekere mate van zelfsturing van belang is voor het ontwikkelen van domeinspecifieke expertise en innovatief gedrag, werd afgevraagd of de relatie tussen zelfgestuurde leerexpertise en innovatief werkgedrag beïnvloed wordt door domeinspecifieke expertise. In eerder onderzoek is de relatie tussen zelfgestuurde leerexpertise en domeinspecifieke expertise en innovatief werkgedrag niet onderzocht. Doel van het huidige onderzoek is dan ook enerzijds een bijdrage leveren aan de theorievorming rondom innovatief werkgedrag en anderzijds inzicht krijgen in de relatie tussen het verkennen van mogelijkheden en ideeën genereren, de eerste stappen van innovatief werkgedrag, en de expertise gebieden domeinspecifieke expertise en zelfgestuurde leerexpertise bij leerkrachten in het (voortgezet) speciaal onderwijs. Dit werd onderzocht middels een onlinesurvey onder leerkrachten uit het (voortgezet) speciaal onderwijs. In totaal deden 56 leerkrachten mee, waarvan 45 vrouwen en 11 mannen met een gemiddelde leeftijd van 47 jaar. Er werden drie bestaande vragenlijst gebruikt: innovatief werkgedrag, domeinspecifieke expertise en zelfgestuurde leerexpertise. De onderzoeksvragen werden beantwoord door middel van een multiple regressieanalyses en stapsgewijze multiple regressieanalyses. De regressieanalyses tonen aan dat zelfgestuurde leerexpertise en domeinspecifieke expertise sterke positieve voorspellers zijn voor zowel het verkennen van mogelijkheden als voor ideeën genereren. Uit de stapsgewijze regressieanalyse van het verkennen van mogelijkheden kon geen conclusie worden getrokken over het mediërend effect van domeinspecifieke expertise. Bij ideeën genereren wordt zelfgestuurde leerexpertise geheel gemedieerd door domeinspecifieke expertise. Middels het huidige onderzoek is een belangrijke bijdrage geleverd aan de kennis over factoren die samenhangen met de creatieve component van innovatief werkgedrag. Zelfgestuurde leerexpertise heeft een belangrijke positieve samenhang met het verkennen van mogelijkheden en domeinspecifieke expertise heeft een belangrijke positieve samenhang met ideeën genereren. Deze kennis kan bij innovatietrajecten binnen scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs strategisch worden ingezet.

Date of Award	25 May 2019
Original language	Dutch
Supervisor	Els Boshuizen (Supervisor)