Innovatief Gedrag bij Leraren: de Relatie tussen Teamleren, Werkklimaat en Onder-wijstype.

Abstract

Om het onderwijs aan de veranderende maatschappij te kunnen aanpassen, lijkt professionalisering van leraren noodzakelijk (Kuijpers, Evers, Kreijns, Klaeijsen & Kessels, 2014). Een manier van pro-fessionalisering is wanneer leraren ideeën genereren, delen en ze vervolgens toepassen. Dit proces vormt de kern van innovatief gedrag (Janssen, 2003). Een andere vorm van professionalisering is teamleren. Dit blijkt een middel om veranderingen en innovaties door te voeren in de dagelijkse prak-tijk van het onderwijs (Timmermans, 2012). Deze manieren van professionaliseren zijn mogelijk af-hankelijk van het werkklimaat in een school. Werkklimaat kan effect hebben op het innovatieve ge-drag van leraren (Nijland, 2016). Ook is het mogelijk dat er een relatie is tussen het innovatief gedrag van leraren en het onderwijstype waar de leraar werkt (primair of voortgezet onderwijs). Echter zover als bekend is daar geen vergelijkend onderzoek naar gedaan. Het doel van onderhavig onderzoek is om meer inzicht te krijgen in de relatie tussen teamle-ren, werkklimaat en innovatief gedrag bij leraren, met onderwijstype (po of vo) als modererende fac-tor. Het onderzoek betreft een kwantitatieve inventarisatie middels een vragenlijst uitgezet onder een groep van drieduizend leraren. De leraren zijn met een algemeen bericht via de schoolbesturen geworven. De groep respondenten bestaat uit 328 leraren waarvan 52% werkzaam is in het primair onderwijs en 48% in het voortgezet onderwijs. De survey met 44 items is samengesteld uit gevalideerde vragenlijsten voor de variabelen in-novatief gedrag, teamleren en werkklimaat. Er wordt gebruik gemaakt van de vragenlijsten Innovative Work Behavior (Messmann & Mulder, 2012), Team Learning Behaviors (Widmann & Mulder, 2018) en Organizational Innovation Climate (Yu, Yu & Yu, 2013) Na een correlatieanalyse zijn significante zwakke relaties gevonden tussen een aantal schalen van teamleren, werkklimaat en innovatief gedrag. Vervolgens zijn verdiepende analyses met het Bootstrapmodel van Hayes (2013) uitgevoerd om de directe en indirecte relaties te onderzoeken. Hiervoor is een moderated mediation model gebruikt. Uit de analyses blijkt dat er een aantal (zeer) zwakke directe relaties zijn tussen WK, TL en IG. Er is een zeer zwakke directe relatie gevonden tussen WK en IG (ideegeneratie), er zijn zwakke relaties gevonden tussen WK en TL (kennisdelen en grensverleggen), en tussen alle variabelen van TL met IG (ideegeneratie). Ook zijn er indirecte relaties gevonden. De relatie tussen WK en IG (ideegeneratie) wordt gemedieerd door grensverleggen en door kennisdelen. OT bleek geen modera-tor. Wel zijn er zwakke directe relaties gevonden tussen OT en storage & retrieval en tussen OT en kansenexploratie.

Date of Award	25 Sept 2020
Original language	Dutch
Supervisor	Sjef Stijnen (Supervisor) & Marjan Vermeulen (Supervisor)