Intuïtiviteit in Enterprise Architectuur modelleertalen: een vergelijkende empirische evaluatie

Abstract

Om als organisatie succesvol te zijn, is het noodzakelijk dat het geheel van processen, procedures en protocollen wordt begrepen door alle lagen en over alle disciplines. De rol van enterprise architectuur is hierin groot. Hieruit wordt de strategie vertaald naar een organisatiemodel. Om dit op alle niveaus te visualiseren, wordt gebruik gemaakt van modelleertalen, waarbij makkelijk kunnen begrijpen, intuïtiviteit, een must is. Een van de talen die hiervoor is ontwikkeld, is de proces-goal alignment techniek (PGA)
Dit onderzoek heeft als doel een methodiek te vinden om de intuïtiviteit van de oorspronkelijke en verbeterde versie van de PGA-techniek vergelijkend te evalueren en zo te toetsen of de verbetering in intuïtiviteit van de PGA techniek zich ook daadwerkelijk heeft voorgedaan.
Hiertoe is een experiment opgezet met een gemengd ontwerp. Respondenten kregen naast demografische vragen een viertal experimentele taken voorgelegd.
Om het begrip “intuïtiviteit” meetbaar te maken en zodoende vergelijkend te kunnen is gebruik gemaakt van de begrippen “interpretatieve effectiviteit” en “interpretatieve efficiëntie”, beiden als objectieve meeteenheden voor de eerste drie taken. De “ervaren intuïtiviteit” is als subjectieve meeteenheid aangehouden in de vierde en laatste taak.
Een belangrijke factor binnen de opzet van dit onderzoek is de wereldwijde pandemie gebleken. Hierdoor is noodgedwongen een online onderzoek uitgevoerd. Dit heeft tot gevolg gehad dat de omstandigheden waaronder de respondenten hebben deelgenomen in potentie beïnvloed konden worden door externe factoren.
Een tweede beperking is de wijze van persoonlijke reflectie gebleken. Door de keuze uit twee elementen voor te leggen, waarbij de motivatie voor de keuze facultatief was, is keuze voor “de minst slechte” niet uit te sluiten.
De resultaten geven aan dat niet alle verschillen als significant kunnen worden aangemerkt. Daarnaast bleken verschillen wisselend van aard. Hiermee kan niet onomstotelijk worden vastgesteld dat de verbeterde PGA-notatie beter scoort dan de oorspronkelijke PGA-notatie.
De twee belangrijkste verklaringen hiervoor kunnen zijn dat de verschillen tussen de oorspronkelijke notatie en de verbeterde notatie eenvoudigweg te klein zijn. Een tweede mogelijke verklaring is dat wellicht de gebruikte methode niet of niet volledig geschikt is om de intuïtiviteit van de notatie te bepalen. Vervolgonderzoek zal zich dan ook moeten richten op het toetsen van de methode en het vergroten van de verschillen tussen twee (varianten van) modelleertalen.

Date of Award	29 Jan 2021
Original language	Dutch
Supervisor	Ben Roelens (Examiner) & Harry Martin (Co-assessor)