Binnen de maatschappij is er discussie over de toekomst van het onderwijs. Centraal hierin staat dat er in de moderne maatschappij naast kennisoverdracht ook vraag is naar digitale- en sociale vaardigheden. Nu zijn de 21e-eeuwse vaardigheden een bekende vorm van een beweging naar toekomstgericht onderwijs. Uit recent onderzoek blijkt dat deze vaardigheden weinig structureel aan bod komen. Om dit te verbeteren is het belangrijk dat leerkrachten meer ruimte krijgen om het curriculum samen met hun leerlingen vorm te geven. Zowel leerkrachten als leerlingen ervaren op dit moment te weinig autonomie om dit te realiseren. Dit onderzoek wil hier een bijdrage aan leveren door in kaart te brengen welke handelingen leerkrachten kunnen inzetten om de autonomie-ondersteunende leeromgeving van hun leerlingen te vergroten. Dit is daarom de centrale onderzoeksvraag van deze studie. Daarnaast wordt onderzocht wat hierin door leerkrachten als stimulerend en beperkend wordt ervaren. Om antwoord te geven op deze vraag is een casestudie uitgevoerd op een Jenaplanschool die bekend staat om zijn autonomie-ondersteunende omgeving. Hiervan zijn de leerkrachten en leerlingen van de bovenbouw geselecteerd voor het onderzoek. De participanten zijn via de nieuwsbrief, app en het interne mailsysteem van de school geworven. De autonomie-ondersteunende omgeving werd door middel van vragenlijsten bij leerkrachten (The Work Climate Scale) en leerlingen (The Learning Climate Scale) in kaart gebracht. Verschillen in ervaren autonomie-ondersteunende omgeving tussen de vestigingen zijn door middel van een variantieanalyse onderzocht. Uit de resultaten van vragenlijsten over de ervaren autonomie-ondersteunende leeromgeving zijn de drie leerkrachten waarvan de leerlingen de hoogste autonomie-ondersteunende leeromgeving ervaarden geselecteerd voor een diepte-interview. Uit de resultaten van dit onderzoek blijkt dat de leerkrachten organisatorische-, procedurele- en cognitieve autonomie-ondersteunende handelingen inzetten, waarbij ze uitgaan van eigenaarschap in het leerproces. Leservaring, rolmodellen en grenzen stellen worden als belangrijke factoren benoemd in het creƫren van een autonomie-ondersteunende leeromgeving. Binnen de ervaren werkomgeving zijn collegiale steun, de rol van ouders, visie van de school en inspectie-eisen belangrijke interne- en externe factoren. Op schoolniveau blijkt er een positieve relatie te zijn tussen de autonomie-ondersteunende leeromgeving en de autonomie-ondersteunende werkomgeving. De resultaten van dit onderzoek kunnen handvatten opleveren voor leerkrachten die de autonomie-ondersteunende leeromgeving van hun leerlingen willen vergroten en schoolleiders die de autonomie-ondersteunende werkomgeving van hun leerkrachten willen doen toenemen.
Date of Award | 30 Oct 2019 |
---|
Original language | Dutch |
---|
Supervisor | Olga Firssova (Supervisor) |
---|
- autonomie
- Jenaplan
- 21e-eeuwse vaardigheden
- leeromgeving
- werkomgeving
- Master Onderwijswetenschappen
Lead by Example: Een casestudie naar de autonomie-ondersteunende werkomgeving van de leerkracht en de autonomie-ondersteunende leeromgeving van zijn leerlingen.
van den Akker, S. (Author). 30 Oct 2019
Student thesis: Master's Thesis