Massive Open Online Courses voor Professionalisering van Docenten in het Voortgezet Onderwijs.

: Een mixed methods-onderzoek naar de voorkeuren van docenten in het voortgezet onderwijs.

Abstract

Het steeds hogere ontwikkelingstempo van de maatschappij in het algemeen, noodzaakt tot een continue ontwikkeling van de in het onderwijs werkzame docenten.
Het totaal aan activiteiten die deze ontwikkeling beogen te bevorderen, worden vaak samengevat met de term ‘professionalisering’.
Decennialang vond professionalisering in het voortgezet onderwijs (VO) plaats ‘op de werkplek’ en vervulden de docenten daarbij een passieve, ‘consumerende’ rol. In contrast met deze traditionele vorm van professionalisering doen vernieuwende vormen steeds meer hun intrede: de docenten vervullen hierin een actieve rol, waarbij de eigen context bepalend is voor de inhoud van de bijscholing.
De ontwikkelingen op het gebied van ICT hebben ook hun stempel gedrukt op het onderwijsveld: steeds meer ‘leren’, inclusief ‘professionaliseringactiviteiten’ gebeurt ‘online’. Een van de online vormen van professionalisering is de ‘Massive Open Online Course’, of kortweg ‘MOOC’. In onderzoek dat in, en met betrekking tot, het buitenland is uitgevoerd blijkt dat MOOCs een positieve rol kunnen spelen in de professionalisering, ook in die van docenten. Onderzoek onder docenten in het VO in Nederland was echter nog niet uitgevoerd. In deze kennisleemte beoogt het onderhavige onderzoek te voorzien, met als centrale vraagstelling: ‘In hoeverre bieden MOOCs professionaliseringsmogelijkheden die aansluiten bij de behoeften van docenten in het VO in Nederland?’.
De dataverzameling van dit onderzoek bestond uit een online enquête, in combinatie met emailinterviews. In totaal zijn er 67 enquêtes ingevuld en 26 email interviews afgenomen.
Ondanks dat MOOCs in het Nederlands VO nog relatief onbekend zijn, blijken veel docenten hier voor open te staan: een kleine meerderheid prefereert de MOOC boven het volgen van bijscholing bij een instituut. Wat het ontwerp van een MOOC betreft, hechten de docenten veel waarde aan de interactie met de cursusbegeleider, volgen ze de MOOC graag in hun eigen tempo en wordt de MOOC het liefst afgerond met het behalen van een certificaat. Dit ligt in lijn met hun voorkeur voor de pedagogische benadering van de xMOOC, een van de vormen waarin de MOOCs zijn onder te verdelen. De xMOOC wordt, naast de hiervoor genoemde aspecten, gekenmerkt door van tevoren gedefinieerde leerdoelen en een helder gestructureerd leerpad. Concluderend leveren de resultaten ondersteunend bewijs dat het format van de xMOOCs worden beschouwd als een haalbare optie voor de professionele ontwikkeling van docenten uit het VO.

Date of Award	2 Jul 2021
Original language	Dutch
Supervisor	Maartje Henderikx (Supervisor)