Motiverende Online Leerplatforms

: Een design onderzoek naar het inrichten van online leerplatforms die de intrinsieke motivatie van leerlingen bevorderen

Abstract

In het onderwijs wordt er steeds meer gebruik gemaakt van nieuwe technologieën. Naast een ‘klassieke’ face-to-face omgeving wordt in toenemende mate ook een online omgeving gebruikt. Dat is in alle onderwijssectoren terug te zien, waar de inzet van online leerplatforms (ELO’s) niet meer weg te denken is. Echter, het inzetten van een online leerplatform als belangrijk digitaal hulpmiddel lijkt ten koste te gaan van de motivatie van leerlingen. Het doel van dit onderzoek is het ontwikkelen van een handreiking voor docenten met richtlijnen voor het inrichten van een online leerplatform om de intrinsieke motivatie van leerlingen maximaal te bevorderen. De Self-Determination Theory (SDT) van Deci en Ryan (1985) is daarbij als theoretisch kader gebruikt. Met een onderwijskundig ontwerponderzoek is onderzocht welke richtlijnen bijdragen aan het intrinsiek motiveren van leerlingen en welke hiervan toegepast kunnen worden in de online leercontext. Deze richtlijnen zijn verwerkt in een docentenhandreiking voor het inrichten van een online leerplatform. De eerste fase, analyse & exploratie, bestond uit een literatuurstudie en expertinterviews. Op basis van bestaande literatuur zijn conceptrichtlijnen opgesteld en gevalideerd door drie experts. De resultaten uit de eerste fase zijn in de tweede fase, ontwerp & constructie, gebruikt voor het ontwikkelen van de handreiking. In de derde fase, evaluatie & reflectie, is met een online survey de eerste versie van de handreiking geëvalueerd onder 19 docenten voortgezet onderwijs (vo). De literatuurstudie heeft geleid tot 33 conceptrichtlijnen. Uit de expertinterviews blijkt dat de experts over de meeste conceptrichtlijnen positief zijn. Naar aanleiding van de interviews zijn een aantal richtlijnen aangepast en is een aantal nieuwe richtlijnen toegevoegd. De experts benadrukten het belang van een duidelijke structuur, feedback en gebruiksvriendelijke interface. De docent speelt hierin een belangrijke rol. Een online leerplatform moet de tools aanreiken en de docent zorgt ervoor dat de intrinsieke motivatie van leerlingen wordt bevorderd. Dit zijn belangrijke thema’s die naast de gevalideerde, aangepaste en nieuwe richtlijnen in de eerste versie van de handreiking opgenomen zijn. Uit de evaluatie met docenten blijkt dat de handreiking een bruikbaar en nuttig instrument is voor docenten om te gebruiken bij het inrichten van online leerplatforms. De respondenten noemen een aantal verbeterpunten, zoals: toevoegen van afbeeldingen en voorbeelden ter ondersteuning van de tekst en het verduidelijken van de uitleg over online leerplatforms. De resultaten van het evaluatieonderzoek zijn gebruikt bij het doorontwikkelen van de handreiking. De verwachting is dat de handreiking ‘Motiverende online leerplatforms’ een heel nuttig instrument zal zijn voor docenten die een online leerplatform willen inrichten waarin het bevorderen van de intrinsieke motivatie van leerlingen centraal staat. Uit vervolgonderzoek zal moeten blijken of de opgestelde richtlijnen de intrinsieke motivatie van leerlingen ook binnen een online leeromgeving daadwerkelijk zal bevorderen. Op basis van de bestaande literatuur, de expertinterviews en online survey zijn de verwachtingen positief.

Date of Award	8 Jul 2018
Original language	Dutch
Supervisor	Henry Hermans (Supervisor), Rob Martens (Supervisor) & Marjan Vermeulen (Examiner)