Samenzijn in pluraliteit. Een participatief onderzoek naar perspectieven op betekenisvol burgerschapsonderwijs met Group Concept Mapping

Abstract

Burgerschap is een complex begrip, waarover verschillende mensen verschillende opvattingen hebben. Verschillende perspectieven op burgerschap leiden tot verschillende uitspraken over het doel, de organisatie en evaluatie van burgerschapsonderwijs. Dit leidt tot uitdagingen voor scholen bij het ontwikkelen van een visie op burgerschap. Deze studie onderzoekt daarom wat volgens studenten, docenten en beslissers betekenisvol burgerschapsonderwijs is in het middelbaar beroepsonderwijs en wat dit betekent voor de pedagogische en didactische praktijk. Het participatieve karakter van deze studie maakt het mogelijk om zowel inzicht in de beleefde praktijk te ontwikkelen als een gedeeld begrip over het complexe concept burgerschap. In totaal namen 75 deelnemers deel aan dit participatieve mixed-method onderzoek door middel van Group Concept Mapping. Kwantitatieve data werd geanalyseerd met multivariate statistische analyse. Kwalitatieve data door het verzamelen en ordenen van statements door de deelnemers. Deze data werd vervolgens gecombineerd met perspectieven uit de literatuur en aanbevelingen uit panelgesprekken. De conclusie is dat studenten, docenten en beslissers gezamenlijk ‘samenleven met diversiteit en verschillen’ zien als een definiërend onderdeel van burgerschap. Dit ‘samenzijn in pluraliteit’ vraagt om ‘andere wereldbeelden ontmoeten’, ‘kritisch denken over een complexe wereld’, en ’invloed uitoefenen’. Dat kan gestimuleerd worden door dialoog, samenwerken in diverse groepen, inspraak bieden en leren in authentieke situaties. Volgens studenten en docenten is het daarbij belangrijk dat het onderwijs ook bijdraagt aan een breder begrip van complexe onderwerpen. Door de relatie te leggen tussen de uitdagingen waar we als maatschappij voor staan, het toekomstige beroep en persoonlijke keuzes.

Date of Award	11 Dec 2025
Original language	Dutch
Awarding Institution	Faculty of Educational Sciences
Supervisor	Olga Firssova (Supervisor)