Sensorische Prikkelverwerking en de Samenhang met Relaties met andere Kinderen en de Leerkracht en Persoonlijkheidskenmerken bij Basisschoolkinderen van 8 tot en met 12 jaar

Abstract

In het onderwijs worden leerlingen voorbereid op hun hun toekomst en op deelname aan de maatschappij. Voor sommige kinderen is het lastig om onderwijs te volgen. Dit kan veroorzaakt worden door de manier van sensorische prikkelverwerking (SP) waardoor zij problemen kunnen hebben met het vasthouden van hun aandacht, het leren, het omgaan met vrienden en de leerkracht. Binnen ons schoolsysteem maken kinderen deel uit van een groep en ontwikkelen zij relaties met medeleerlingen en de leerkracht. De relaties die kinderen met klasgenootjes hebben, zijn van invloed op de manier waarop kinderen naar zichzelf kijken en hun zelfbeeld ontwikkelen. De leerkracht zorgt voor emotionele ondersteuning, instructie en een goed klassenmanagement en hierbij is een goede relatie met de leerling van belang. Daarnaast ontwikkelen kinderen een eigen persoonlijkheid die mogelijk een samenhang kan hebben met SP. Het is nog onduidelijk of er een samenhang is tussen problemen met de SP, de relaties met klasgenoten en met de leerkracht en met persoonlijkheidskenmerken bij kinderen van de groepen vijf tot en met acht van de basisschool. Middels een observationeel cross-sectioneel design is de samenhang tussen de SP, de relaties met klasgenootjes, de leerkracht en persoonlijkheidskenmerken onderzocht. De onderzoeksgroep bestond uit 103 leerlingen uit de groepen vijf tot en met 8 van het reguliere basisonderwijs. Door de ouders en/of verzorgers is de Sensory Profile (SP-NL; Dunn, 2006) ingevuld om het SP profiel (gebrekkige registratie, prikkel zoekend, prikkel vermijdend en gevoelig voor prikkels) te meten en vast te stellen. De relaties tussen leerlingen onderling zijn gemeten door het afnemen van een sociogram. De relatie tussen de leerling en de leerkracht is gemeten met de Leerling Leerkracht Relatie Vragenlijst (LLRV; Koomen, Verschueren & Pianta, 2007) en de persoonlijkheidskenmerken zijn gemeten met de Big Five Questionaire for Children (BFQ-C; Barbarelli, Caprara, Rabasca & Pastorelli, 2003). Geconcludeerd kan worden dat er geen relatie is gevonden tussen SP en de relaties die leerlingen onderling hebben. Gebleken is dat kinderen met meer problemen met SP overwegend een slechtere relatie met de leerkracht hadden en meer kenmerken van het persoonlijkheidskenmerk neuroticisme vertoonden. Daarnaast is er een samenhang gevonden tussen de profielen van SP onderling wat aangeeft dat als een kind hoger scoort op één van de profielen, het ook hoger scoort op de andere profielen. Verschillen met betrekking tot leeftijd en geslacht en SP problemen zijn niet gevonden. Door het huidige onderzoek is meer bekend geworden over de relatie tussen SP, de relaties die kinderen met andere leerlingen en de leerkracht hebben en de rol van persoonlijkheidskenmerken. Om in het basisonderwijs tegemoet te kunnen komen aan de behoefte die bij kinderen ontstaat door SP problemen, vraagt dit meer kennis van de leerkracht over SP. Hierdoor kunnen zij problemen eerder herkennen en de juiste interventies toepassen. Tenslotte zou een grotere steekproef gewenst zijn met betrekking tot de bevindingen van dit onderzoek

Date of Award	10 Oct 2018
Original language	Dutch
Supervisor	Céleste Meijs (Supervisor) & Hans Hummel (Examiner)