Tussen hoop en vrees: De kracht van verbeelding in het klimaatonderwijs

: Een onderzoek naar de impact van utopische en dystopische verhalen op de emotionele betrokkenheid van jongeren uit de tweede graad van het Vlaamse secundaire onderwijs, ter bevordering van de klimaatbewustwording

Abstract

In het Vlaamse secundaire onderwijs heersen klimaatonverschilligheid en -scepticisme onder de leerlingen, deels door een beperkt inzicht in de omvang en de ernst van de klimaatverandering. Het huidige klimaatonderwijs, dat voornamelijk focust op natuurwetenschappelijke kennis, schiet tekort in het stimuleren van emotionele betrokkenheid, terwijl dit net cruciaal is voor het vergroten van klimaatbewustwording. Fictie, en in het bijzonder klimaatutopieën en -dystopieën, lijkt een waardevolle aanvulling te zijn om dit te bevorderen. Deze masterproef onderzoekt via literatuurstudie en empirisch onderzoek de impact van deze verhalen op de betrokkenheid van leerlingen uit de tweede graad van het Vlaamse secundaire onderwijs, ter bevordering van hun klimaatbewustwording. Voor het veldonderzoek is gekozen voor filmverhalen, vanwege hun tastbaarheid en toegankelijkheid. De resultaten tonen aan dat de dystopische film The day after tomorrow de onverschilligheid vermindert, maar het scepticisme versterkt. De utopische film 2040 verhoogt de betrokkenheid significant, maar heeft voor sommige leerlingen een averechts effect. Gezien de opmerkelijke verschillen in resultaten, zowel tussen studierichtingen als op individueel niveau, benadrukt dit onderzoek het belang van een gevarieerde aanpak in het klimaatonderwijs. Daarnaast toont deze studie aan dat specifieke verhaalelementen, zoals realisme, een grote invloed kunnen hebben op de perceptie van leerlingen.

Date of Award	11 Oct 2024
Original language	Dutch
Supervisor	Marjolein van Herten (Supervisor) & Wouter Schrover (Examiner)