Waar staat het OM? Een onderzoek naar de positie van het openbaar ministerie ten opzichte van de Minister van Justitie en Veiligheid

Abstract

In Nederland is de officier van justitie een rechterlijk ambtenaar. Hij wordt gezien als magistraat en van hem wordt verwacht dat hij zich ook als zodanig gedraagt. De officier van justitie is werkzaam binnen het openbaar ministerie, een instituut dat zich (graag) laat voorstaan op haar onafhankelijkheid en magistratelijkheid. De laatste jaren is er sprake van toenemende kritiek op de officier van justitie als onafhankelijk magistraat. Hoewel deze kritiek niet nieuw is maakt recente jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie duidelijk dat ook vanuit Europa de officier van justitie kennelijk niet (meer) als magistraat wordt beschouwd. Is de Nederlandse Wet op de rechterlijke organisatie, waarin is vastgelegd dat de officier van justitie rechterlijk ambtenaar is, (nog) wel in lijn met de Europese regelgeving? Aan de hand van de totstandkoming en ontwikkeling van een van de oudste wetten van ons land, de Wet op de Rechterlijke Organisatie (Wet RO), wordt nagegaan wat de positie is van het openbaar ministerie en daarmee van de officier van justitie: onafhankelijk of aan de Minister ondergeschikt. Tevens wordt nagegaan welke gevolgen recente jurisprudentie van het HvJ EU heeft op de positie van de officier van justitie als magistraat en of de Wet RO aanpassing behoeft.

Date of Award	30 Oct 2020
Original language	Dutch