Welzijn van Leerlingen in de Context van het Voortgezet Onderwijs

: De rol van de onderwijscontext in de ervaren psychologische basisbehoeften (autonomie, betrokkenheid en competentie), het welzijn van leerlingen in het Voortgezet Onderwijs en hun studiesucces.

Abstract

Achtergrond Het welzijn van jongeren staat onder druk waarschuwde het RIVM in juni 2018. De Staat van Onderwijs (2019) concludeerde dat het studierendement van jongeren achteruitgaat. Er is weinig bekend welke elementen binnen het Voortgezet Onderwijs verband houden met het leerlingwelzijn. Doel Daarom werden in voorliggend onderzoek associaties onderzocht tussen de psychologische basisbehoeften, het welzijn en het studiesucces binnen twee contexten van het Voortgezet Onderwijs, één setting onder leiding van een docent (Onderwijscontext 1) en één waarin leerlingen zelfstandig werkten aan school (Onderwijscontext 2). Deelnemers, procedure, ontwerp In een observationeel onderzoeksdesign werden met vragenlijsten in LimeSurvey en via de Experience Sampling Methode (ESM) data verzameld onder 55 leerlingen (37 meisjes en jongens, leeftijd 12-19 jaar) van een middelbare school in Noord-Nederland. Meetinstrumenten Op baseline werden depressieve symptomen en self-efficacy respectievelijk gemeten met de gevalideerde Center for Epidemiologic Studies Depression Scale (CES-D) en Dutch General Self-Efficacy Scale (GSES) via LimeSurvey. De psychologische basisbehoeften, positief- en negatief welzijn zijn gedurende één week, 10x per dag gemeten met items gebaseerd op de oorspronkelijke Basic Psychological Needs Satisfaction and Frustration Scales, Dairy Measures (BPNSFS) en de Positief en Negatief Affect Schaal (PANAS) via de Lifedata-app (voor ESM). Tevens zijn in de Lifedata-app items opgenomen rondom gepercipieerde competentie, de onderwijscontext waarin leerlingen zich bevonden en hun onderwijsactiviteiten op dat moment. Het gemiddeld rapportcijfer is via Magister Management (MMP) verkregen. Resultaten Autonomie (p < .001) competentie (p < .001) en betrokkenheid (p < .01) voorspelden significant positief welzijn, autonomie bleek een sterkere voorspeller voor positief welzijn dan competentie en betrokkenheid. Autonomie (p < .001) en competentie (p < .001), maar betrokkenheid niet, waren significant geassocieerd met negatief welzijn. Zowel positief welzijn (p < .001) als negatief welzijn (p < .05) waren geassocieerd met studiesucces (gepercipieerde competentie). Autonomie (p < .001), competentie (p < .001) en betrokkenheid (p < .001) hingen positief samen met studiesucces (gepercipieerde competentie), competentie bleek een sterkere voorspeller in het studiesucces (gepercipieerde competentie) dan autonomie en betrokkenheid. Leerlingen ervaarden in schoolcontext 2 significant meer autonomie (29,5%) dan in schoolcontext 1 (p < .001). Schoolcontext 1 had een sterker verband tussen autonomie en positief welzijn (p < .001) en betrokkenheid en negatief welzijn (p < .001) dan schoolcontext 2. Schoolcontext 2 had sterker verband tussen autonomie en het negatief welzijn dan schoolcontext 1 (p < .001). Conclusie De psychologische basisbehoeften voorspellen significant welzijn en studiesucces en het welzijn is geassocieerd met het studiesucces (gepercipieerde competentie). Autonomie bleek een sterke voorspeller te zijn voor het positief welzijn en competentie voor het studiesucces (gepercipieerde competentie). De docent bleek geen onderscheidende rol te spelen in het faciliteren van de basisbehoeften, het welzijn en het studiesucces (gepercipieerde competentie). Leerlingen in dit onderzoek ervaarden meer autonomie in de zelfstandige setting. Autonomie had in een klassensituatie een sterker verband met het positief welzijn en betrokkenheid met het negatief welzijn. Het is van belang om specifiek binnen dit docententeam een verbeterslag te maken in SDT bevorderend onderwijs en tevens de bewustwording te vergroten ten behoeve van het versterken van het welzijn en studiesucces van leerlingen.

Date of Award	9 Jul 2020
Original language	Dutch
Supervisor	Renate de Groot (Supervisor)